Kawih Sunda sering kita dengar karena masyarakat Sunda dari berbagai kalangan sering sekali menyanyikan dan melantunkan Kawih Sunda. Mari kita bahas tentang kawih Sunda.
Kawih yaitu bagian dari khasanah seni Sunda yang dibentuk oleh dua unsur yaitu unsur seni dan sastra. Yang digunakan dalam kawih yaitu tangga nada pentatonis, yang patokanya berdasarkan: Da-mi-na-ti-la-da
Dua unsur yang membentuk kawih:
- Seni Musik = sebagai pengiring
- Seni Sastra = Syair/ rumpaka lagu
Dalam kesenian Sunda antara kawih dan tembang tidak jauh berbeda, letak perbedaannya adalah apabila kawih terikat oleh ketukan sedangkan tembang (seperti pada tembang Cianjuran) tidak terikat oleh ketukan
Syair permainan anak zaman dulu ini begitu dikenal oleh anak-anak Sunda di segala zaman. Begitu dikenal dan sangat terkenal. Bahkan karena begitu terkenalnya hingga anak-anak di luar kultur dan rumpun berbahasa Sunda pun akan dengan senang hati menyanyikan lagu ini.
Pamirigna biasana rebab, kendang, gamelan, goong jeung sajabana, saperti dina kiliningan. Sawaréhna aya ogé anu dipirig ku kacapi jeung suling
Lagu-lagu klasik saperti Buah Kawung, Sorban Palid, Daun Pulus, Banondari jeung séjén-séjénna, éta kaasup kawih. Tukang ngawihna disebut Juru Kawih atawa Sindén.
Kawih Sunda dimiliki serta disukai masyarakat Sunda, Kawih Sunda harus jadi pribumi di tempat lahirnya, dimiliki masyarakat Sunda dimana saja berada, menjadi tameng pengaruh budaya asing yang tidak bermanfaat serta tidak sesuai dengan kepribadian masyarakat Sunda.
Kakawihan
Kakawihan barudak atau kawih murangkalih, yaitu sebangsa kawih yang biasa dilantunkan oleh anak kecil, baik itu didalam rumah maupun diluar rumah.diibaratkan di taman saat terang bulan, atau ditempat lainnya tempat mereka sedang bermain..
Dahulu anak-anak Sunda, apalagi yang ada di Kota,Kayaknya sudah langka dan jarang untuk bermain kakawihan Supaya tidak kehilangan dan supaya anak-anak mengenalnya, di setiap daerah itu biasanya tidak akan sama, pasti akan ada saja bedanya sedikit, dan disini akan di buka contoh mengenai kakawihan anak kecil berupa semua lagu-lagu yang anonym
Kawih untuk menghitung sebelum bermain kucing-kucingan. sebelum bermain, akan dinyanyikan oleh seorang anak. Beginilah kawihnya:
CING CANGKELING
Cing cangkeling
Manuk cingkleng cindeten
Plos ka olong
Bapa Satar buleneng
Kawih untuk menghitung sebelum bermain kucing-kucingan. Beginilah kawihnya:
CING CIRIPIT
Cing ciripit
Tulang bajing kacapit
Kacapit ku bulu pare
Bulu pare seuseukeutna
Salian rakitan anu diluhur, cing ciripit the aya nu rakitanana kieu:
Cing cirripit
Gulali lobang
Saha nu kacapit
Tunggu lawang\
Kawih untuk menghitung sebelum bermain kucing-kucingan. Beginilah kawihnya:
COK CANG (COKCANGAN)
Cok cang si pendek si kacang
Si niti anggolati
Si togog montok
Kawih lainnya:
- Cok cang si pendek si kacang
- Si niti anggolati
- Dog clo
- Bo lo nyon
- Atau : Cok cang si pendek si kacang
- Si niti anggolati
- Lameta dening si togog
- Montok!